Thuốc tiểu đường nhóm Sulfonylurea: Chỉ định, tác dụng phụ

Thuốc tiểu đường nhóm Sulfonylurea, viết tắt là thuốc SU, đây là loại thuốc uống làm tăng tiết insulin từ tuyến tụy và làm giảm lượng đường huyết. Cùng tìm hiểu cho tiết về thuốc tiểu đường nhóm Sulfonylurea qua bài viết này nhé.

Các thế hệ thuốc tiểu đường nhóm Sulfonylureas

Một số thuốc tiểu đường phổ biến trên thị trường:

Thế hệ thứ nhất:

  • Carbutamide
  • Acetohexamide
  • Chlorpropamide
  • Tolbutamide

Các thế hệ thuốc tiểu đường nhóm Sulfonylureas Các thế hệ thuốc tiểu đường nhóm Sulfonylureas

Thế hệ thứ 2

  • Glipizide (Glucotrol)
  • Gliclazide ( Diamicron )
  • Glibenclamide, Glyburide (Micronase)
  • Glibornuride
  • Gliquidone
  • Glisoxepide
  • Glyclopyramide

Thế hệ thứ 3

Glimepiride ( Amaryl)

Cơ chế hoạt động của thuốc tiểu đường nhóm Sulfonylureas

Nhóm thuốc sulfonylureas hạ đường huyết bằng cách kích thích tế bào beta tuyến tụy tăng tiết insulin.

Ngoài ra, thuốc tiểu đường nhóm sulfonylurea cũng tác động lên tế bào gan làm giảm sản xuất glucose từ việc ly giải mỡ trong gan.

Chỉ định và chống chỉ định của thuốc tiểu đường nhóm sulfonylureas

Sulfonylurea là nhóm thuốc thường được sử dụng trong điều trị tiểu đường type 2

Thuốc không có tác dụng trong điều trị tiểu đường type 1 hay sau khi cắt tuyến tụy.

Có ý kiến cho rằng: nhóm thuốc sulfonylureas kích thích tuyến tụy liên tục sản xuất insulin dó đó sẽ làm tuyến tuỵ nhanh chóng bị kiệt quệ.

Trong thực tế, sau một thời gian điều trị thất bại điều trị với thuốc uống cũng sẽ xảy ra.

Phối hợp thuốc nhóm sulfonylurea trong điều trị

Nhóm sulfonylureas có thể phối hợp với các nhóm thuốc khác trong điều trị bệnh tiểu đường type 2:

  • Metformin
  • Ức chế DPP-4
  • Nhóm ức chế thụ thể SGLT-2
  • Có thể phối hợp với insulin nền.

Tuy nhiên khi đã sử dụng phác đồ tiêm insulin nhiều lần, nên ngưng sử dụng thuốc nhóm sulfonylureas.

>> Tham khảo: thuốc tiểu đường NovoMix

Tác dụng phụ

Tác dụng phụ gây hạ đường huyết

Không giống như Metformin, Acarbose, nhóm ức chế DPP-4 hay Thiazolidinediones ( Pioglitazone ) không gây hạ được huyết quá mức. Thuốc tiểu đường nhóm sulfonylurea gây hạ đường huyết khi người bệnh uống thuốc quá liều hay bỏ bữa ăn…

Trong đó glibenclamide là nhóm thuốc gây hạ đường huyết nhiều nhất.

Tác dụng gây hạ đường huyết của các thuốc tiểu đường nhóm sulfonylureas có thể kéo dài 24 -48 giờ, thậm chí có thể còn tác dụng sau khi ngưng uống thuốc vài ngày trong một số trường hợp đặc biệt, như suy thận, hay tương tác thuốc…

Thuốc tiểu đường nhóm sulfonylureas gây tăng cân

Vì nhóm thuốc sulfonylureas giúp kích thích tuyến tuỵ sản xuất thêm insulin, do vậy nó có tác dụng phụ làm tăng cân như sử dụng insulin.

Việc tăng cân cũng sẽ làm gia tăng đề kháng insulin và kiểm soát đường huyết khó khăn hơn.

Thuốc tiểu đường nhóm sulfonylureas gây tăng cân Thuốc tiểu đường nhóm sulfonylureas gây tăng cân

Những tác dụng phụ khác:

Cảm giác khó chịu vùng thượng vị, đau đầu, chóng mặt hay dị ứng.

Những bệnh nhân đã dị ứng với sulfamide rất có thể sẽ dị ứng với thuốc nhóm sulfonylurea.

Tác động của thuốc tiểu đường nhóm sulfonylureas trên thai kỳ là không biết rỏ, hạ đường huyết kéo dài (4- 10 ngày) đã được báo cáo sảy ra trên trẻ sơ sinh có mẹ đang uống thuốc sulfonylurea.

Suy giảm chức năng gan, thận làm tăng nguy cơ hạ đường huyết do thuốc sulfonylurea, do vậy nhóm thuốc này bị chống chỉ định trong những trường hợp bị suy giảm chức năng gan thận.

Một số tác dụng phụ ít gặp của thuốc đã được ghi nhận

  • Co giật, lừ đừ
  • Hạ đường huyết
  • Thay đổi vị giác
  • Đỏ da, ngứa, mề đay
  • Hiếm hơn: đau ngực, ho, ớn lạnh, nước tiểu sậm màu, đổ mồ hôi, mệt mỏi, phân bạc màu, da nhợt nhạt, khó thở, vàng da, đau họng,…

Cần báo ngay cho bác sỹ khi người bệnh có những triệu chứng trên.

Cách sử dụng thuốc sulfonylurea trong điều trị đái tháo đường type 2

  • Thuốc sulfonylurea nên được uống trước khi ăn 30 phút.
  • Một số loại thuốc được bào chế dưới dạng phóng thích kéo dài nên thuốc sulfonylurea không được nhai, phải uống thuốc nguyên viên. Ví dụ Diamicron MR.
  • Khi uống thuốc tiểu đường nhóm sulfonylureas với những thuốc khác phải hỏi ý kiến bác sỹ.
  • Bảo vệ da khi ra nắng: thuốc sulfonylureas có thể làm một số bệnh nhân nhạy cảm với ánh sáng.
  • Nên đem theo ít kẹo bánh đề phòng việc hạ đường huyết xảy ra.
  • Không được uống rượu bia khi uống thuốc sulfonylurea, vì có thể gây hạ đường huyết quá mức.

Cách sử dụng thuốc sulfonylurea trong điều trị đái tháo đường type 2 Cách sử dụng thuốc sulfonylurea trong điều trị đái tháo đường type 2

Tác dụng không mong muốn chính của các thuốc nhóm sulfonylurea là hạ đường huyết. Do đó, cần tư vấn cho người bệnh cách nhận biết các dấu hiệu hạ đường huyết, bao gồm đánh trống ngực, run, nhịp tim nhanh, đổ mồ hôi lạnh, … thường xảy ra vào cuối buổi chiều, nhưng cũng có thể nó xuất hiện nhanh chóng khi bệnh nhân bị đói.

Các bài viết của Thoái Linh Đường chỉ có tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa.

>> Xem thêm: Thuốc tiểu đường Ngũ Nhị Nhân Tâm