Thuốc tiểu đường Metformin: Công dụng, chỉ định, liều dùng

Thuốc tiểu đường Metformin là loại thuốc quen thuộc dùng trong điều trị bệnh tiểu đường type 2 theo đường uống. Cùng Thoái Linh Đường tìm hiểu về công dụng, liều dùng, chỉ định và các lưu ý khi sử dụng thuốc tiểu đường Metformin qua bài viết dưới đây.

Công dụng của thuốc tiểu đường metformin là gì?

Cơ chế tác động

Thuốc tiểu đường Metformin có tác dụng hạ đường huyết khi lượng đường tăng cao trong máu ở người bệnh tiểu đường. Tuy nhiên thuốc không có tác dụng hạ đường huyết đáng chú ý ở những người không mắc bệnh tiểu đường. Hiện nay, cơ chế tác dụng cụ thể của thuốc tiểu đường metformin chưa được biết rõ. Dưới đây là một số giả thuyết về cơ chế tác dụng làm hạ đường huyết của thuốc metformin:

  • Ức chế hấp thu glucose ở ruột.
  • Gia tăng sử dụng glucose ở tế bào.
  • Ức chế sự tân tạo glucose ở gan.

Cả 3 quá trình này đều góp phần làm giảm glucose trong máu, từ đó giúp làm hạ đường huyết.

Công dụng của thuốc tiểu đường metformin là gì? Công dụng của thuốc tiểu đường metformin là gì?

Tác dụng trực tiếp lên người tiểu đường

Tuy có khá nhiều thuốc điều trị bệnh tiểu đường, nhưng thuốc tiểu đường metformin vẫn luôn được ưu tiên sử dụng. Nguyên nhân là do những công dụng và lợi ích mà thuốc mang lại cho người tiểu đường sau:

  • Giảm tình trạng điều trị bằng nhiều loại thuốc tiểu đường khác: Ở những người mới được phát hiện tiểu đường tuýp 2 nếu được sử dụng ngay thuốc Metformin ít có khả năng cần phải điều trị bằng các thuốc tiểu đường khác để kiểm soát lượng đường huyết.
  • Giảm biến chứng trên tim mạch: Đối với những người sử dụng thuốc Metformin lâu dài làm sẽ giảm nguy cơ gặp các biến chứng về tim mạch nguy hiểm như nhồi máu cơ tim, đột quỵ…làm giảm tỷ lệ tử vong so với việc sử dụng các thuốc điều trị tiểu đường khác.
  • Giảm đề kháng insulin: Giúp insulin vận chuyển glucose vào tế bào để tạo ra năng lượng, giảm glucose máu.
  • Giảm nguy cơ hạ đường huyết quá mức: Khi sử dụng insulin hoặc các thuốc điều trị bệnh tiểu đường khác có thể gặp tình trạng giảm đường huyết đột ngột gây hôn mê. Tuy nhiên thuốc tiểu đường metformin rất hiếm khi gây ra nguy cơ này. Do vậy, thuốc metformin được ưu tiên điều trị tiểu đường ở trẻ em.
  • Giúp giảm cân ở người tiểu đường bị béo phì: Sử dụng thuốc Metformin trong một thời gian dài có thể hỗ trợ bệnh nhân giảm cân, giảm chỉ số LDL – cholesterol, triglycerid… Tuy nhiên bệnh nhân vẫn cần một chế độ ăn uống và luyện tập đều đặn để giảm cân khoa học, an toàn và cải thiện sức khỏe.

Chỉ định của thuốc tiểu đường Metformin

Thuốc tiểu đường metformin được chỉ định sử dụng cho các đối tượng sau:

  • Người bệnh tiểu đường không phụ thuộc insulin (tiểu đường tuýp 2) khi không thể kiểm soát đường huyết bằng chế độ ăn uống kiêng khem đơn thuần.
  • Bệnh nhân không còn đáp ứng với các sulfonylurea, thêm vào dẫn chất sulfonylurea đang sử dụng.
  • Ở bệnh nhân béo phì thuốc này có thể gây ra giảm cân có lợi, đôi khi tác dụng này là lý do căn bản của sự kết hợp insulin và thuốc metformin ở bệnh tiểu đường phụ thuộc insulin (tuýp 1).

Chỉ định của thuốc tiểu đường Metformin Chỉ định của thuốc tiểu đường Metformin

Chống chỉ định

Không nên sử dụng thuốc tiểu đường metformin để điều trị đái tháo đường trên nền những bệnh nhân sau:

  • Người bệnh suy chức năng thận, gan, tuyến giáp, suy hô hấp.
  • Người bệnh suy tim, mất nước, nghiện rượu cấp hoặc mãn tính hoặc bất kỳ tình trạng nào có thể dẫn đến nhiễm toan acid lactic.
  • Phụ nữ có thai và đang cho con bú.

>> Tham khảo: Thuốc tiểu đường Lantus

Liều dùng

Tiểu đường không phụ thuộc insulin:

  • Liều khởi đầu: 500mg thuốc metformin mỗi ngày tương ứng với 1 viên, nên uống sau bữa ăn nhằm giảm đến mức tối thiểu các tác dụng không mong muốn trên dạ dày ruột.
  • Nếu chưa kiểm soát được đường huyết: Có thể tăng liều dần đến tối đa 5 viên metformin 500mg  hoặc 3 viên metformin 850mg mỗi ngày, chia làm 2 đến 3 lần.

Bạn cần phải được theo dõi chỉ số đường huyết thường xuyên để căn cứ vào đó mà bác sỹ có thể điều chỉnh liều lượng phù hợp.

Tác dụng phụ

Tuy Metformin là một thuốc điều trị tiểu đường được đánh giá là khá an toàn, nhưng nó vẫn có thể gây ra những tác dụng không mong muốn sau:

  • Rối loạn dạ dày ruột: đau bụng, buồn nôn, tiêu chảy xảy ra ở khoảng 10 đến 15% bệnh nhân. Triệu chứng này sẽ giảm đáng kể nếu dùng thuốc metformin sau bữa ăn và tăng liều dần.
  • Thiếu Vitamin B12: Do ảnh hưởng của thuốc Metformin trên sự hấp thu Vitamin B12 ở ruột non. Tuy nhiên hiếm khi xảy ra.
  • Các phản ứng dị ứng: Phát ban, sưng mặt, lưỡi, môi hoặc họng cần phải cấp cứu kịp thời tại các cơ sở y tế gần nhất.
  • Nhiễm toan axit lactic: Đau cơ hoặc suy nhược, nhịp tim chậm hoặc không đều, khó thở, chóng mặt, mệt mỏi, choáng váng hoặc rất suy nhược, tê hoặc cảm giác lạnh ở cánh tay và chân. Nếu axit lactic tích tụ quá lâu có thể sẽ dẫn đến tử vong.
  • Dùng kéo dài gây đắng miệng, chán ăn, sụt cân.

Nếu xuất hiện bất kỳ triệu chứng khác lạ nào, người bệnh cần đến ngay trung tâm y tế gần nhất để được xử lý và điều trị kịp thời, tránh gây những biến chứng nguy hiểm. Bạn không nên tự ý ngừng thuốc mà cần phải thông báo cho bác sĩ biết về các tác dụng phụ mà bạn gặp phải để có biện pháp khắc phục.

Tương tác thuốc

Người bệnh nên tránh sử dụng thuốc tiểu đường Metformin chung với các loại thuốc sau đây để tránh tương tác, làm giảm công dụng và tăng độc tính của Metformin:

Nifedipin, Isoniazid, Corticosteroid, Acid nicotinic, Phenitoin, Thuốc tránh thai, Thuốc lợi tiểu, Phế phẩm tuyến giáp, Morphin, Digoxin, Quinin, Vancomycin, Oestrogen, Quinidin, Triamteren, Trimethropim, Amilorid, Digoxin, Procainamid, Ranitidin, Cimetidin, Sulfonylurea, Insulin.

Một số lưu ý khi dùng thuốc tiểu đường Metformin là gì?

  • Nguyên tắc dùng thuốc: Dùng thuốc Metformin đúng và đủ liều, đúng thời gian. Nên uống thuốc tiểu đường Metformin trong bữa ăn để hạn chế tối đa tác dụng phụ của thuốc trên đường tiêu hóa.
  • Quên liều: Nếu bạn bỏ quên 1 liều thuốc Metformin, hãy uống ngay khi nhớ ra. Nếu thời gian nhớ ra gần với thời điểm uống liều tiếp theo, hãy bỏ qua liều đã quên trước đó và uống liều tiếp theo như bình thường. Không tự ý tăng gấp đôi liều.
  • Ngưng sử dụng thuốc Metformin khi: xét nghiệm X quang, chụp CT scan… vì có thể ảnh hưởng xấu tới chức năng của thận; trước khi tiến hành phẫu thuật.
  • Hạn chế uống rượu: Rượu có thể làm tăng nguy cơ gây nhiễm toan acid lactic, vì vậy không nên uống rượu khi sử dụng thuốc Metformin.
  • Lái xe và vận hành máy móc: Thuốc Metformin có thể gây ra tác dụng phụ buồn ngủ, mệt mỏi, đầu óc không tỉnh táo để tập trung lái xe…Vì vậy hãy trao đổi với bác sĩ về cách sử dụng thuốc Metformin để đảm bảo an toàn.
  • Phụ nữ có thai và cho con bú: Nên sử dụng insulin thay vì thuốc metformin để đảm bảo an toàn cho cả mẹ và bé.

Một số lưu ý khi dùng thuốc tiểu đường Metformin là gì? Một số lưu ý khi dùng thuốc tiểu đường Metformin là gì?

Phát hiện sớm và điều trị tiểu đường bằng thuốc Metformin, cùng với chế độ ăn khoa học và luyện tập thể thao hợp lý có thể giúp người bệnh kiểm soát tốt bệnh tiểu đường, hạn chế nguy cơ xảy ra các biến chứng nguy hiểm.

Hy vọng qua bài viết này bạn đọc đã hiểu về công dụng, chỉ định, liều dùng và những lưu ý khi sử dụng thuốc tiểu đường metformin. Việc điều trị bệnh tiểu đường là một quá trình lâu dài và kiên trì, không chỉ dựa vào thuốc mà người bệnh cần phải điều chỉnh chế độ ăn hợp lý. Nếu còn bất cứ băn khoăn gì liên quan đến thuốc tiểu đường metformin, bạn đọc hãy để lại bình luận bên dưới để được tư vấn nhanh chóng và chính xác nhất.

>> Xem thêm: thuốc tiểu đường Lakoo