Người mắc bệnh tiểu đường kèm bệnh gout cần có một thực đơn ăn uống đặc biệt để vừa giúp giảm cơn đau do gout vừa giữ đường trong máu ở mức an toàn. Bởi ăn uống không kiểm soát có thể sẽ khiến bệnh tiểu đường và gout tiến triển nặng hơn nhanh chóng. Vậy thực đơn cho người tiểu đường và gout nên ăn gì và hạn chế những thực phẩm gì? Cùng tìm hiểu nhé!
Quan tâm:
- Xây dựng thực đơn hằng ngày cho người tiểu đường
- Bệnh nhân tiểu đường nên ăn gì? Kiêng gì trong thực đơn?
Mối quan hệ giữa bệnh tiểu đường và gout
Bệnh gout là một dạng của viêm khớp, gây sưng, đau, nóng ở các khớp. Bệnh thường xuất hiện ở ngón chân cái, nhưng cũng có thể nó xảy ra ở các khớp khác. Nguyên nhân chính là do nồng độ acid uric trong máu tăng cao. Và điều này có liên quan đến sự đề kháng insulin ở người tiểu đường tuýp 2.
Nghiên cứu cho thấy, kháng insulin có thể gây ảnh hưởng đến quá trình chuyển hóa acid uric trong máu. Người bị kháng insulin sẽ rất dễ bị tăng acid máu dẫn đến bị gout. Ngược lại, khi nồng độ acid uric cao, kháng insulin cũng sẽ tăng và làm tăng nguy cơ mắc bệnh tiểu đường lên 22% ở nam giới và 71% với nữ giới.
Tại sao người bị tiểu đường và gout cần chú ý đến chế độ ăn?
Acid uric được tạo ra khi cơ thể chuyển hóa một hoạt chất được gọi là purin. Tương tự chất bột đường để tạo ra glucose trong máu, purin cũng có trong nhiều thực phẩm. Nếu người bị gout ăn những loại thực phẩm này, nồng độ acid uric máu tăng có thể sẽ gây nên các cơn gout cấp khiến bệnh nhân đau đớn dữ dội. Ngoài ra, tăng acid uric máu cũng rất dễ gây sỏi thận hoặc suy thận.
Vì vậy, việc xây dựng thực đơn cho người tiểu đường và gout, ăn uống khoa học có vai trò rất quan trọng. Mục tiêu là giữ cho đường huyết và nồng độ acid uric trong máu luôn ở mức cho phép.
>> Tham khảo: Thực đơn cho người tiểu đường mỡ máu
Thực đơn cho người tiểu đường và gout nên có thực phẩm gì?
Dưới đây là một số thực phẩm bệnh nhân nên ăn nếu bị bệnh tiểu đường và gout:
Thực phẩm giàu chất xơ
Chất xơ không chỉ giúp giảm đường máu và mỡ máu. Chúng còn có thể giúp hấp thụ acid uric trong máu, đồng thời làm tăng loại bỏ acid uric qua thận. Tốt hơn hết, thực đơn cho người tiểu đường và gout nên ăn 21gr chất xơ/ngày từ các thực phẩm như rau xanh, cà rốt, cần tây, dưa chuột, cam, dứa, yến mạch…
Thực phẩm giàu acid béo omega-3
Tương tự như acid béo omega - 3, chất xơ, đặc biệt là EPA có thể giúp làm giảm cholesterol máu, đường huyết và acid uric rất tốt. Người bệnh tiểu đường và gout có thể tìm thấy hoạt chất này trong các loaij thực phẩm như hạt lanh, đậu phụ, quả óc chó, mầm cải Brussels, súp lơ trắng, tôm.
Riêng với cá, loại thực phẩm này có chứa nhiều hàm lượng omega - 3 nhưng cũng chứa purin. Do đó, bạn chỉ nên ăn các loại cá chứa lượng purin trung bình và thấp như cá nước ngọt (cá trắm, cá quả cá chép), cá hồi… Đồng thời, nên ăn dưới dạng luộc, hấp, nướng và nên ăn không quá hai lần mỗi tuần.
Thực phẩm giàu anthocyanin
Anthocyanin là một chất chống oxy hóa mạnh mẽ có nhiều trong các loại thực phẩm màu đỏ, tím như việt quất, cà tím, mận, nho đen, cherry, lựu, đào... Nhiều chuyên gia cho rằng, anthocyanin có thể giúp ngăn ngừa sự tích tụ urat trong các khớp và giúp hạ đường huyết. Đây sẽ là lựa chọn tốt mà người bệnh tiểu đường và gout nên bổ sung vào thực đơn cho người tiểu đường và gout của mình.
Sữa và các sản phẩm từ sữa
Theo một số nghiên cứu, sữa và các sản phẩm từ sữa có thể giúp làm giảm nguy cơ bùng phát các cơn gout cấp. Tuy nhiên, khi bị bệnh tiểu đường và gout, bạn nên chọn các loại sữa ít đường, ít béo, để vừa làm giảm bệnh gout vừa tránh đường máu, mỡ máu tăng cao gây ra biến chứng tiểu đường.
Thực đơn cho người tiểu đường và gout nên kiêng?
Thực phẩm giàu purin
Acid uric được sản sinh trong quá trình cơ thể chuyển hóa purin. Do đó, nếu bạn bị gout, nên tránh các thực phẩm giàu purin trong thực đơn hàng ngày. Chẳng hạn như hải sản, thịt đỏ, (cá thu, tôm, cá cơm, cua…), nội tạng động vật, đồ hộp, đậu Hà Lan, mì ăn liền...
Thực phẩm giàu đường glucose, fructose
Ăn nhiều glucose và fructose không chỉ làm đường máu tăng cao. Để tiêu hóa các thực phẩm giàu fructose, cơ thể sẽ cần phải sử dụng rất nhiều ATP – một loại phân tử mang năng lượng cho các tế bào. Sử dụng quá nhiều ATP có thể sẽ khiến cơ thể sản sinh ra acid uric gây đau khớp.
Những thực phẩm giàu 2 loại đường này bao gồm: nước ngọt, bún, cơm, miến, phở, nước trái cây, bánh ngọt, măng tây, đồ chế biến sẵn, bắp cải, hành tây, cà chua, lạc, nho khô…
Rượu bia
Khi uống rượu bia, thận sẽ ưu tiên loại bỏ bia rượu thay vì acid uric. Thêm vào đó, nồng độ ethanol cao có thể làm tăng sản sinh acid uric. Nguyên nhân chính là bởi chúng có thể khiến ATP chuyển đổi thành AMP - tiền chất của acid uric.
Nếu bạn bị bệnh tiểu đường và gout, với thực đơn cho người tiểu đường và gout bạn nên hạn chế uống các loại này và thay vào đó uống nhiều nước lọc để giúp thận đào thải acid uric tốt hơn.
>> Xem thêm: thực đơn cho người tiểu đường suy thận