BIẾN CHỨNG THẦN KINH của bệnh tiểu đường - Tê bì, khô ngứa da,...

Biến chứng thần kinh của bệnh nhân tiểu đường là biến chứng đái tháo đường phổ biến và xuất hiện sớm nhất với những người kiểm soát đường huyết không tốt. Biến chứng thần kinh ít khi gây tử vong nhưng là nguyên nhân hàng đầu gây nên việc phải cắt cụt chi ở bệnh nhân tiểu đường. Do vậy người bệnh ĐTĐ phải hết sức thận trọng với nó.

Biến chứng thần kinh của bệnh tiểu đường là gì?

Biến chứng thần kinh của đái tháo đường là những biến chứng mãn tính của bệnh tiểu đường gây nên những tổn thương trên các dây thần kinh trên toàn cơ thể do tình trạng tăng đường huyết kéo dài. Biểu hiện sớm nhất mà người bệnh cảm nhận được đó là ở các dây thần kinh chi trên và chi dưới

Biến chứng thần kinh của bệnh tiểu đường hiện nay có 2 loại chính:

  • Biến chứng thần kinh ngoại biên: Là biến chứng ảnh hưởng đến các dây thần kinh ngoại biên của cơ thể như dây thần kinh tay chân, não. Có biểu hiện dễ thấy nhất đó là bị tê bì tay chân, cảm giác như như kim châm kiến bò rất khó chịu
  • Biến chứng thần kinh tự chủ: là biến chứng ảnh hưởng đến hệ thần kinh nằm ngoài sự điều khiển của ý thức chủ động như các dây thần kinh nội tạng: dạ dày, ruột, tim mạch đặc biệt là hệ tiết niệu.

biến chứng thần kinh của bệnh tiểu đường
biến chứng thần kinh của bệnh tiểu đường

Nguyên nhân gây ra biến chứng thần kinh của bệnh tiểu đường

Khi lượng đường huyết trong máu tăng cao trong thời gian dài ở người tiểu đường dẫn đến gây tổn thương các mô thần kinh. Đồng thời khi cơ thể không chuyển hóa đường được để nuôi tế bào dẫn đến dây thần kinh không được cung cấp đủ dưỡng chất, dần dần thoái hóa.

Theo ước tính có khoảng 50% bệnh nhân tiểu đường có biểu hiện biến chứng thần kinh. Nó tuy không nguy hiểm đến đến tính mạng nhưng rất phổ biến, tuy nhiên nó cũng để lại hậu quả khiến người bệnh lo lắng. Bởi chúng chính là nguyên nhân thúc đẩy sự tiến triển của loét bàn chân, đặc biệt có thể gây cắt cụt chi. Nguy cơ cắt chi này ở người tiểu đường có biến chứng thần kinh của tiểu đường cao hơn gấp 23 lần so với người bình thường.

Kết luận nguyên nhân chính gây ra biến chứng thần kinh của bệnh tiểu đường là do những tổn thương vi thể trên các dây thần kinh và mạch máu nuôi dây thần kinh.

Triệu chứng nhận biết Biến chứng Thần Kinh của bệnh tiểu đường

Biến chứng thần kinh của bệnh tiểu đường sẽ có những triệu chứng cụ thể với tùng nhóm thần kinh khác nhau nên cũng có những triệu chứng khác nhau:

Triệu chứng biến chứng thần kinh ngoại vi của bệnh tiểu đường

Biến chứng thần kinh ngoại vi của bệnh tiểu đường là những tổn thương ở các dây thần kinh ngoại vi như dây thần kinh bàn chân, bàn tay với các triệu chứng như:

  • Tê bì, ngứa ran ở bàn chân và cẳng chân, lòng bàn tay
  • Nóng rát, bứt rứt gan bàn chân
  • Mất cảm giác ở bàn chân, bàn tay

Triệu chứng biến chứng thần kinh tự chủ ở người tiểu đường

  • Tụt huyết áp, nhịp tim nhanh,..
  • Ra nhiều mồ hôi ban đêm
  • Tiêu chảy, táo bón, nôn, buồn nôn, khó nuốt,...
  • Tiểu không kiểm soát
  • Chóng mặt, ngất xỉu,...
  • Rối loạn nội tiết tố giảm lượng dịch nhờn âm đạo ở nữ giới
  • Rối loạn chức năng sinh dục ở nam giới

biến chứng thần kinh của bệnh tiểu đường
Đau đầu, chóng mặt, khó chịu khi gặp biến chứng thần kinh của bệnh tiểu đường

Triệu chứng biến chứng thần kinh khu trú ở người tiểu đường

Đây là những biến chứng có thể xuất hiện đột ngột, và không gây ra lâu dài cũng như được cải thiện nhanh sau vài tuần đến vài tháng như:

  • Tức ngực
  • Đau mắt, tầm nhìn bị hạn chế
  • Liệt 1 bên mặt
  • Đau 1 vùng cục bộ trên cơ thể

Triệu chứng biến chứng thần kinh gần

Biến chứng này thường xảy ra ở các dây thần kinh đùi, mông, hông ở những bệnh nhân tiểu đường cao tuổi với các triệu chứng:

  • Đau dữ dội ở đùi, bụng
  • Loạn cảm giác ở chân
  • Cơ đùi yếu và teo cơ
  • Thay đổi tư thế ngồi sang đứng gây khó khăn

biến chứng thần kinh của bệnh tiểu đường
Đi lại khó khăn, mất cảm giác ở gan bàn chân

Nếu kiểm soát được đường huyết tốt ở mức bình thường không lên xuống thất thường thì yên tâm những triệu chứng của biến chứng thần kinh của bệnh tiểu đường cũng sẽ giảm dần.

Cách điều trị Biến chứng Thần Kinh của bệnh tiểu đường

Hiện nay vẫn chưa có thuốc điều trị khỏi hoàn toàn biến chứng thần kinh của bệnh tiểu đường. Và để điều trị thì chủ yếu là kiểm soát làm chậm quá trình tiến triển của biến chứng bằng cách kiểm soát tốt đường huyết. Ngoài ra là điều trị các triệu chứng của các biến chứng đó bằng các loại thuốc giảm đau thần kinh và thực phẩm chức năng phục hồi:

  • Thuốc chống trầm cảm (Duloxetine – Cymbalta, Nortriptyline – Pamelor, Aventyl và desipramine – Norpramin), thuốc chống động kinh (gabapentin – Neurontin, carbamazepine – Tegretol và pregabalin – Lyrica), Opioid để giảm đau.
  • Thuốc chống co thắt hoặc kháng cholinergic giúp ngăn ngừa chứng tiểu không tự chủ.
  • Thuốc điều trị rối loạn cương dương như sildenafil ( Viagra ), tadalafil ( Cialis ) và vardenafil ( Levitra ). 
  • Kem bôi trơn hay estrogen âm đạo giúp giảm khô và kích ứng âm đạo.
  • Tiêm botulinum (Botox) đã điều trị chứng đổ mồ hôi bất thường.

Bên cạch đó là các bài thuốc đông y rất hiệu quả trong việc kiểm soát đường huyết cũng như giảm và biến mất các triệu chứng của biến chứng thần kinh như từ: quả nhàu, Kỷ tử, Mạch Môn, Hoài sơn,....

==> Xem ngay: Bài thuốc nam chữa tiểu đường tại nhà không đồng

biến chứng thần kinh của bệnh tiểu đường
Biến chứng thần kinh ở bàn chân gây nhiễm trùng cụt chi

Phòng ngừa biến chứng Thần Kinh của bệnh tiểu đường

Để phòng ngừa biến chứng thần kinh của bệnh tiểu đường thì cách duy nhất và tốt nhất đó là kiểm soát đường huyết thật tốt. Bệnh nhân cần phải ổn định đường huyết trong giới hạn khuyến cáo của bác sĩ từ 6-8 mmol/l bằng chế độ ăn uống, tập luyện đều đăn và dùng thuốc tiểu đường theo đúng liều, đúng chỉ định của bác sĩ.

Ngoài ra, người tiểu đường để phòng chóng biến chứng thần kinh sớm thì nên để ý chăm sóc bàn chân hằng ngày:

  • Thường xuyên kiểm tra bàn chân, kẽ chân, móng chân, da chân xem có vết xước, vết chai sần, vết rộp, khô nức đỏ nóng căng bất thường nào không
  • Hằng ngày vệ sinh bàn chân sạch sẽ bằng xà phòng và nước ấm. Nếu da bị khô có thể chăm sóc dưỡng ẩm bằng kem dưỡng ẩm nhưng không nên thoa vào các kẽ chân
  • Nên cắt móng tay móng chân thường xuyên, tránh cắt quá sát vào da và không cắt vào khỏe móng
  • Luôn mang dép, tất để giữ ấm và bảo vệ chân. Không nên đi dép giày chật, gồ ghề nên chọn giày kín ngón mềm đi êm. Tất thì nên chọn tất mềm, không có đường may thường xuyên thay tất sạch và khô mỗi ngày
  • Không nên dùng nước quá nóng nên kiểm tra nhiệt độ trước khi dùng
  • Không nên ngồi bắt chéo chân quá lâu. Nên cận động bàn chân, ngón chân hằng ngày

Tuy rằng biến chứng thần kinh của bệnh tiểu đường không gây nên những hậu quả nguy hiểm đến tính mạng như những biến chứng cấp tính của tiểu đường nhưng nó cũng ảnh hưởng rất lớn đến sức khỏe và cuộc sống của người bệnh tiểu đường.